Z roku na rok obok chorób i chwastów kukurydzy coraz częściej duży problem stanowią szkodniki ponieważ straty jakie powodują mają istotny wpływ na plonowanie roślin. Porównywalnie jak w przypadku innych agrofagów, szkodniki towarzyszą kukurydzy od momentu wysiewu aż do zbioru plonu.

“Co w trawie piszczy”, czyli szerokie spectrum szkodników

Najnowsze badania wskazują, że na tej roślinie może już żerować ok. 70 gatunków szkodliwych. Grupą dominującą są motyle, chrząszcze, przędziorki, muchówki, ale obok nich można spotkać także reprezentantów ssaków, ptaków, mięczaków, wijów oraz nicieni. Szkodniki w ostatnich latach stały się bardzo ważną grupą agrofagów kukurydzy, co związane jest ze stratami w plonach jakie pojawiają się w następstwie ich żerowania. Straty te szacowane są na około 10% w uprawie kukurydzy na kiszonkę i około 20% przy uprawie na ziarno.

Szkodniki kukurydzy – podział

Chcąc Państwu przybliżyć obszar żerowania szkodników na kukurydzy uszeregujmy je pod względem bytowania. Na początek owady żerujące na korzeniach kiełkujących nasion m.in. do tej grupy możemy zaliczyć: pędraki, drutowce, śmietkę kiełkówkę. Następnie wyróżniamy owady uszkadzające organy podziemne jak i nadziemne (rolnice, zachodnia kukurydziana stonka korzeniowa, bawełnica wiązowo-zbożowa) oraz szkodniki żerujące na częściach nadziemnych rośliny (wciornastki, omacnicę prosowiankę, mszyce, skoczki, skrzypionka zbożowa, skrzypionka granatek, urazek kukurydziany, ploniarka zbożowa, przędziorek chmielowiec, pchełka ziemna, zmienniki, wieczernica szczawiówka itp.).

Śmietka kiełkówka

Gdy mowa jest o szkodnikach atakujących części podziemne, prócz drutowców (larwy sprężykowatych) i pędraków (larwy chrabąszczy), szczególnie groźna w tym roku była śmietka kiełkówka. Od kilku lat zaczyna stanowić coraz większy problem na plantacjach kukurydzy. Żerowanie jej larw prowadzi do zmniejszenia obsady roślin. W tym roku największe szkody wyrządziła w środkowej i północnej Polsce, gdzie lokalnie trzeba było wykonać przesiewy plantacji. Problem ze śmietką był najdotkliwszy w miejscach bogatych w materię organiczną, np. resztki pożniwne zbóż
i kukurydzy czy też obornik, które zostały słabo przykryte glebą oraz na stanowiskach w monokulturze. Zapach rozkładającej się materii organicznej zwabia wiosną samice do składania w glebie jaj.

Co w tym roku daje się we znaki?

W bieżącym roku lokalnie można było zaobserwować również szkodniki takie jak rolnice, żywiące się korzeniami bocznymi, zwiniętymi liśćmi, siewkami czy też zachodnią kukurydzianą stonkę korzeniową. Dorosłe chrząszcze uszkadzają znamiona słupków, co może wpływać bezpośrednio na ilość kolb zaś larwy jej, żerujące na korzeniach przyczyniają się do placowego wyginięcia tych roślin.
Co roku dość powszechnie, choć z różnym nasileniem występowała praktycznie we wszystkich rejonach ploniarka zbożówka. Ta niewielka muchówka może powodować nawet do 10% strat w uprawie kukurydzy. Pozornie niewielkie uszkodzenie w postaci nadżerek i deformacji liści mogą stanowić wrota dla wtórnych infekcji głownią guzowatą. Muchówka ta uszkadza również stożek wzrostu, co może powodować karłowatość roślin i wybijanie pędów bocznych.

Mszyce i wciornastki

Innym zagrożeniem ostatnich lat są mszyce zbożowe jak i wciornastki. Szkodliwość bezpośrednia tych szkodników ssących w tym roku na plon kukurydzy była niewielka. Znacznie wyższa była szkodliwość pośrednia polegająca na ułatwianiu wnikania do wnętrza uszkodzonych roślin zarodników grzybów, bakterii i wirusów odpowiedzialnych za rozwój chorób kukurydzy.
Gdy na liściu widać podłużne dziury między żyłkami liści albo wydłużone okienka, świadczy to o żerowanie skrzypionek (skrzypionka błękitek, skrzypionka zbożowa). Wyrządzają one szkody poprzez redukowanie powierzchni asymilacyjnej liści, co przekłada się na mniejszy plon ziarniaków.
Kolejnym problemem na plantacjach kukurydzy jest żerowanie chrząszczy urazka kukurydzianego. Jest to chrząszcz wielkości do 7 mm, o wydłużonym, owalnym, lśniącym ciele i posiadający żółtawe plamki na pokrywach. Uszkadza on kolby, wgryza się wewnątrz ziarniaków. Odznacza się wywoływaniem szkód pośrednich, gdyż zwiększają one infekcje ziarniaków grzybami takimi jak Aspergilus, Fusarium i Penicillium.

Omacnica prosowianka

Dla większości rolników największy problem stanowi jednak omacnica prosowianka (Ostrinia nubilalis). Ten motyl nocny – ćma – z rodziny omacnicowatych, który wywodzi się z Azji Południowej. Szacuje się, że straty powodowane żerowaniem gąsienic tego szkodnika wynoszą 20-30%. W warunkach naszego kraju omacnica rozwija jedno pokolenie w ciągu roku, a stadium, które jest odpowiedzialne za największe straty w kukurydzy to gąsienice. Żerują one wewnątrz tkanek roślin przez długi okres czasu wprowadzając tym samym roślinę w warunki stresowe. Ponadto dochodzi do uszkodzeń kwiatostanów, nieprawidłowego wykształcenia ziaren w kolbach, przedwczesnego zasychania i opadania kolb. Również do zamierania blaszek liściowych oraz wyłamywania się roślin. Poza tym, uszkodzenia przez szkodniki tkanki stanowią wrota do wnikania patogenów, m.in. grzybów z rodzaju Fusarium odpowiedzialnych za tworzenie mikotoksyn.

Jak chronić uprawy przed omacnicą prosowianką?

Nalot motyli omacnicy i składanie jaj trwa od połowy czerwca do końca sierpnia. Ochrona upraw wiąże się z dokładną obserwacją roślin w celu zdiagnozowania obecności motyli i złożonych przez nie jaj. W walce ze szkodnikiem należy działać zarówno pośrednio jak i bezpośrednio. Niezbędne jest dokładne rozdrobnienie resztek pożniwnych oraz przyspieszenie ich rozkładu np. poprzez zastosowanie BIOGEN Rewital, głęboką orkę, zwalczanie chwastów grubołodygowych, wysiew odpowiednich odmian kukurydzy ze zwiększoną odpornością. Poza tym terminowy zbiór, stosowanie insektycydów czy też rozwiązań biologicznych, to jedne z elementów walki z tym groźnym szkodnikiem.

Stop z omacnicą prosowianką

Wychodząc naprzeciw problemowi jakim jest omacnica prosowianka w uprawie kukurydzy firma Bio-Gen wprowadza na rynek nowy produkt biologiczny do higienizacji środowiska i zdrowotności kukurydzy – Ostrinia STOP. Środek w 100% naturalny, całkowicie bezpieczny dla ludzi, zwierząt
i środowiska naturalnego. Ostrinia STOP zawiera wyselekcjonowane bakterie z grupy Bacillus oraz wyciągi roślinne, które odpowiadają za zmianę warunków środowiska zewnętrznego rośliny (na liściach, łodygach i kolbach) stwarzając niekorzystne warunki do żerowania i zasiedlenia roślin przez omacnicę prosowiankę. Wytwarzane przez bakterie metabolity indukują w roślinie naturalne systemy obronne przed uszkodzeniami spowodowanymi przez insekty. Co za tym idzie zastosowanie preparatu wpływa na ilość i jakość plonów kukurydzy. Preparat stosuje się w okresie BBCH 16-31 kukurydzy, na ogół jest to początek czerwca. Jest możliwość mieszania z nawozami dolistnymi oraz innymi agrochemikaliami. Z wyjątkiem preparatów fungicydowych. Zalecana dawka preparatu to 100 g/ha uprawy, a zalecana ilość cieczy roboczej to 200-400 l. Stosujemy w oprysku drobno- lub średniokroplistym.