Zaprawy

Zaprawy nasienne

W Polsce powierzchnia zasiewów zbóż przeważa nad innymi uprawami. Każdy z pięciu gatunków najczęściej spotykanych zbóż, nawet z osobna, swym areałem góruje nad innymi uprawami polowymi. Tak ogromna popularność tych upraw sprzyja jednak rozwojowi grzybowych chorób odnasiennych i odglebowych. Właśnie dlatego zaprawy nasienne są tak ważnym elementem strategii ochrony zbóż.

Czym jest zaprawa nasienna?

Zaprawa nasienna to preparat służący do pokrycia ziarna przed siewem w celu zapewnienia długotrwałej ochrony. Najczęściej stosuje się grzybobójcze zaprawy nasienne, które są niekiedy jedynym skutecznym środkiem ochrony.

Jakie są cele zaprawiania nasion?

Łagodne zimy niemal pozbawione mrozów, jakie stały się normą w czasie katastrofy klimatycznej, sprzyjają przezimowaniu patogenów chorobotwórczych w glebie. W związku z tym stale rośnie ryzyko zainfekowania roślin w początkowych fazach rozwojowych. Zastosowanie grzybobójczych zapraw nasiennych umożliwia ochronę upraw już od pierwszych dni po siewie, co przyczynia się do uzyskania zdrowego plonu.

Zaprawy do zboża chronią rośliny przed chorobami grzybowymi i pozwala na zmniejszenie użycia fungicydów w formie oprysku. Dobrym przykładem jest pleśń śniegowa, która atakuje rośliny zimą. Kiedy warunki pogodowe wiosną pozwolą na wykonanie zabiegu grzybobójczego, może być już za późno, a nawet jeśli uszkodzenia nie będą tak znaczne, by likwidować plantację, to osłabiony system korzeniowy wpłynie negatywnie na wysokość plonu.

Jakie są rodzaje zapraw nasiennych?

Grzybobójcze zaprawy nasienne

Grzybobójcze zaprawy nasienne to doskonałe rozwiązanie w uprawie zbóż. W przypadku niektórych chorób grzybowych mogą być niekiedy jedynym skutecznym środkiem ochrony. Zaprawy nasienne pozwalają również zaoszczędzić czas na późniejszych etapach uprawy. Ze względu na sposób działania można je podzielić na powierzchniowe (kontaktowe), eliminujące grzyby na powierzchni ziarna, oraz zaprawy o działaniu układowym, które zwalczają patogeny wewnątrz nasion.

Zaprawy nasienne – formy

Zaprawy nasienne mogą występować w formie płynnego koncentratu czy emulsji, lub zaprawy do nasion w proszku do sporządzania zawiesiny wodnej.

Wybór między płynną a sypką formą zaprawy nasiennej zależy często od preferencji rolnika oraz warunków panujących na danym obszarze uprawy. Ostateczny wybór formy zależy również od rodzaju uprawianej rośliny, stosowanych maszyn i technologii uprawy, a także indywidualnych potrzeb ochrony roślin. Dzięki różnorodności dostępnych form, rolnicy mają możliwość dostosowania strategii ochrony ziarna siewnego zbóż do specyfiki swojej uprawy.

Dlaczego warto zaprawiać zboże?

Choroby grzybowe w zbożach ozimych mogą pojawić się tuż po siewie, co może prowadzić do obniżenia wschodów, zahamowania rozwoju roślin, czy nawet utraty plonu. Zaprawianie nasion jest zatem kluczowym krokiem skutecznej ochrony fungicydowej, który wesprze zboża już od pierwszych etapów rozwoju.

Zaprawy nasienne do zbóż – techniki zaprawiania nasion

Proces mieszania materiału siewnego z zaprawą nasienną, zwany potocznie bejcowaniem, może być realizowany na dwa różne sposoby, zależnie od formy zaprawy nasiennej. Zaprawianie nasion na mokro polega na dokładnym wymieszaniu materiału siewnego z preparatem, który występuje w postaci zawiesiny wodnej – koncentratu lub emulsji. Natomiast bejcowanie na sucho oznacza mieszanie materiału siewnego ze środkiem grzybobójczym w postaci proszku, bez konieczności użycia wody.

Kiedy stosować zaprawy nasienne?

Zaprawianie nasion powinno być wykonane tuż przed siewem, aby zagwarantować skuteczną ochronę roślin. Przy bejcowaniu na mokro, zaprawione ziarno przed siewem powinno wyschnąć.

Jak dobrze zaprawić ziarno?

Aby zaprawianie nasion było skuteczne, należy przestrzegać zaleceń producenta zamieszczonych w etykiecie produktu. Kluczowy jest dobór właściwego produktu i odpowiedniego dawkowania. Niedostateczna ilość zaprawy nasiennej nie zagwarantuje zamierzonego efektu, podczas gdy nadmierna dawka środka grzybobójczego może skutkować obniżeniem siły kiełkowania nasion, a nawet wywołaniem objawów fitotoksyczności. W celu maksymalizacji skuteczności zabiegu, istotne jest również równomierne i dokładne pokrycie nasion zaprawą.

Na co zwracać uwagę podczas samodzielnego zaprawiania ziarna zbóż?

Podczas samodzielnego zaprawiania nasion ważne jest wybieranie produktów od sprawdzonych producentów, dopuszczonych do stosowania w danym sezonie. Zastosowanie się do zaleceń i środków ostrożności zawartych w etykiecie produktu jest kluczowe dla skuteczności zaprawy nasiennej. Zaleca się również zaprawianie wyłącznie dobrze oczyszczonego materiału siewnego. Wybór odpowiedniej zaprawy nasiennej zależy od gatunku uprawy, przeznaczenia oraz metod zaprawiania. W ofercie Procam dostępne są różnorodne zaprawy grzybobójcze do wielu upraw.

Jak długo można przechowywać zaprawione ziarno?

Nieraz ze względu na nadmierną ilość zaprawionych nasion lub niesprzyjające warunki atmosferyczne nie udaje się wszystkich wykorzystać. Zaprawione ziarno należy przechowywać w szczelnie zamkniętych, grubych workach papierowych w miejscu o niskiej wilgotności, dobrej wentylacji i temperaturze z zakresu 5–10°C. 

Jak dobrać odpowiednie zaprawy nasienne?

Kluczowa podczas wybierania grzybobójczej zaprawy nasiennej jest znajomość patogenów, jakie mogą zaatakować zboża na naszym polu. Jeśli na podstawie obserwacji z poprzednich lat jesteśmy w stanie wytypować konkretnie zagrożenie, możemy wybrać dokładnie dopasowaną, jednoskładnikową zaprawę nasienną. Jeśli taką wiedzą nie dysponujemy lub spektrum występujących w naszym gospodarstwie chorób jest szerokie, lepiej zabezpieczyć nasiona preparatem zawierającym więcej niż jedną substancję czynną.

Przed jakimi chorobami chronią zaprawy?

Zaprawy nasienne mają na celu ochronę upraw przede wszystkim przed chorobami grzybowymi odnasiennymi i odglebowymi. Często są jedynym sposobem zapobiegania chorobom, występującym w pierwszych fazach rozwoju roślin.

Zaprawy do zboża — jakie choroby zwalczają?

Zaprawy do zbóż przede wszystkim chronią uprawy przed takimi chorobami jak:

• fuzaryjna zgorzel siewek,
• pleśń śniegowa zbóż i traw,
• głownia pyląca jęczmienia,
• śnieć cuchnąca pszenicy,
• pasiastość liści jęczmienia.

Jaka zaprawa grzybobójcza do zboża, do pszenicy?

Skuteczne zaprawy grzybobójcze do zbóż zawierają zazwyczaj triazole w połączeniu z innymi substancjami czynnymi np. fludioksonilu. W ofercie PROCAM dostępne są zaprawy nasienne na bazie tych substancji, takie jak: Celest Extra 050 FS, Beret Star, Kinto Plus

Cena zaprawy nasiennej

Koszt zakupu zaprawy nasiennej może różnić się w zależności od rodzaju oraz wielkości opakowania. Należy pamiętać, że cena nie powinna być głównym kryterium wyboru produktu, ponieważ skuteczna zaprawa nasienna musi być dopasowana do warunków uprawy.

Zaprawy nasienne dostępne w ofercie

W ofercie PROCAM dostępne są zaprawy nasienne ciekłe i zawiesinowe. Zarejestrowane są do użycia w oziminach i uprawach jarych. Oferowane przez nas produkty charakteryzują się wysoką jakością i długotrwałym działaniem.

Źródła

• Rochalska, M., & Orzeszko-Rywka, A. (2009). Zastosowanie naturalnych substancji roślinnych jako zapraw nasiennych dla upraw ekologicznych. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 54(4), 74-79.
• Kubiak, K. (1999). Zaprawy nasienne. Nowoczesne Rolnictwo. Nauka, Doradztwo, Praktyka, 6(09).
• Krzyzinska, B., Maczynska, A., & Sikora, H. (2004). Zwalczanie chorób grzybowych liści za pomocą zapraw nasiennych w uprawie jęczmienia jarego. Progress in Plant Protection, 44(2), 877-880.
• Panasiewicz, K., Koziara, W., Sulewska, H., & Skrzypczak, W. (2007). Wpływ biologicznych i chemicznych zapraw nasiennych na parametry wigorowe ziarna zbóż. Progress in Plant Protection, 47(2), 235-239.
• Wiewióra, B. (2003). Zdrowotność i inne cechy wartości siewnej ziarna oraz plon jęczmienia jarego w zależności od zastosowanej zaprawy nasiennej. Część II. Wschody polowe i plon jęczmienia jarego. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, 228, 89-94.
• Martyniuk, S., Martyniuk, M., Oron, J., & Wozniakowska, A. (2001). Oddzialywanie chemicznych zapraw nasiennych na efektywność szczepienia nasion roślin strączkowych bakteriami symbiotycznymi. Progress in Plant Protection, 41(1), 320-324.
• Wojtala, L., & Parylak, D. (2009). Skuteczność zapraw nasiennych, międzyplonu i poziomu nawożenia azotowego w ograniczaniu porażenia pszenicy ozimej przez choroby podstawy źdźbła. Progress in Plant Protection, 49(2).
• Sawinska, Z., Skrzypczak, G., & Komar, J. (2006). Skuteczność zapraw nasiennych w zwalczaniu zgorzeli podstawy źdźbła i chorób liści w uprawie pszenicy ozimej. Progress in Plant Protection, 46(2), 681-683.
• Sawinska, Z. (2008). Wpływ zapraw nasiennych na zwalczanie chorób grzybowych liści jęczmienia jarego. Progress in Plant Protection, 48(2), 516-519.
• Kurowski, T. P., Majchrzak, B., Jazwinska, E., & Wysocka, U. (2007). Wpływ zapraw nasiennych na występowanie chorób podsuszkowych pszenicy ozimej. Progress in Plant Protection, 47(2), 166-169.