PROCAM Agronomia Sukcesu > Choroby > Mączniak rzekomy

Mączniak rzekomy
Choroby

Charakterystyka mączniaka rzekomego  

Mączniak rzekomy to groźna choroba grzybowa, która może dotknąć różne gatunki roślin uprawnych. Przykładami są mączniak rzekomy rzepaku i cebuli, mączniak rzekomy ogórka, mączniak rzekomy sałaty oraz mączniak rzekomy winorośli. Patogen ten łatwo się rozprzestrzenia, co prowadzi do dużych strat w plonach, szczególnie jeśli choroba zostanie zidentyfikowana zbyt późno. Charakterystycznym objawem mączniaka rzekomego jest mączysty nalot na spodniej stronie liści oraz żółte plamy widoczne na górnej stronie liści. Wysoka wilgotność i temperatura sprzyjają rozwojowi choroby, co czyni ją trudną do kontrolowania. 

Jak wygląda mączniak rzekomy?

Charakterystycznym objawem mączniaka rzekomego jest biało-szary lub fioletowy nalot widoczny na dolnej stronie liści. Na górnej powierzchni liści pojawiają się żółte plamy, które mogą z czasem przekształcić się w nekrozy. Objawy choroby są dobrze widoczne w miejscach o ograniczonym przewietrzaniu, gdzie wilgoć łatwo się utrzymuje. Intensywne porażenie prowadzi do szybkiego osłabienia i obumierania liści.

Jaka jest różnica między mączniakiem rzekomym a prawdziwym?

Mączniak rzekomy i mączniak prawdziwy to dwie różne choroby grzybowe, które łatwo pomylić. Mączniak rzekomy atakuje głównie spodnią stronę liści, powodując szarawy nalot, natomiast mączniak prawdziwy pojawia się na górnej stronie liści, tworząc biały, mączysty osad. Ponadto mączniak rzekomy rozwija się w warunkach wilgotnych, podczas gdy mączniak prawdziwy preferuje środowisko o niższej wilgotności. 

Mączniak rzekomy – okres i miejsce występowania 

Mączniak rzekomy rozwija się najczęściej w okresie wiosenno-letnim, gdy warunki są wilgotne i umiarkowanie ciepłe. Choroba ta pojawia się zwłaszcza tam, gdzie panują długotrwałe warunki wysokiej wilgotności, np. w uprawach o dużym zagęszczeniu. Objawy mączniaka rzekomego można zaobserwować w różnych regionach, ale szczególnie tam, gdzie występują częste opady i wysoka wilgotność.

W jakich warunkach może się pojawić mączniak rzekomy?

Mączniak rzekomy rozwija się w warunkach wysokiej wilgotności, kiedy temperatura wynosi od 15 do 20°C. Patogen infekuje rośliny szczególnie intensywnie w czasie opadów, gdy film wodny na liściach umożliwia rozwój grzybni. Wysoka wilgotność oraz niedostateczna wentylacja w uprawach sprzyjają infekcji. Choroba ta jest najbardziej aktywna w miesiącach ciepłych, kiedy występują opady, a wilgotność powietrza przekracza 85%.

Zapobieganie występowaniu mączniaka rzekomego 

Zapobieganie mączniakowi rzekomemu obejmuje kilka kluczowych działań. Przede wszystkim warto wybierać odmiany roślin odporne na tę chorobę, co może znacząco zmniejszyć ryzyko infekcji. Ważne jest także usuwanie resztek roślin po zakończeniu sezonu oraz utrzymanie odpowiednich warunków przewietrzania w uprawach. Racjonalne nawożenie oraz unikanie nadmiernego nawilżania liści to kolejne kroki, które pomagają w ograniczeniu ryzyka choroby.

Jak zwalczyć mączniaka rzekomego? 

Jedną z najskuteczniejszych metod zwalczania mączniaka rzekomego jest podejmowanie działań zapobiegawczych i monitoring upraw. Do takich działań zaliczyć możemy przestrzeganie zasad higieny upraw jak np.: rotacja roślin i usuwanie porażonych części roślin. Resztki roślinne, takie jak opadłe liście, mogą sprzyjać rozprzestrzenieniu się choroby, dlatego główne działania zapobiegawcze skupiają się na niszczeniu resztek roślin.

W chwili gdy choroba zaczyna się rozwijać, do zwalczania mączniaka rzekomego stosuje się środki ochrony roślin. Ważne jest, aby wcześnie reagować i stosować fungicydy dostosowane do zwalczania mączniaka rzekomego. Wśród skutecznych substancji na mączniaka rzekomego można wymienić piraklostrobinę, która działa na różnych etapach rozwoju patogenu.

Szkodliwość mączniaka rzekomego 

Choroba ta jest bardzo szkodliwa dla roślin, ponieważ ogranicza powierzchnię asymilacyjną liści, prowadząc do ich przedwczesnego obumierania. Charakterystycznym objawem mączniaka rzekomego jest również ograniczenie wzrostu roślin oraz ich karłowacenie. Osłabione rośliny mają gorszą jakość plonów, co w efekcie prowadzi do znaczących strat dla rolników.

Co atakuje mączniak rzekomy?

Mączniak rzekomy może zaatakować szeroki zakres roślin uprawnych, w tym rzepak czy też  warzywa takie jak: ogórki, sałata, cebula, pomidor oraz rośliny ozdobne, jak róże. Choroba ta pojawia się także na drzewach i krzewach owocowych. Różnorodność roślin narażonych na mączniaka rzekomego jest duża, dlatego tak ważne jest prowadzenie monitoringu występowania tej choroby grzybowej. 

Cykl rozwojowy mączniaka rzekomego

Cykl rozwojowy mączniaka rzekomego rozpoczyna się od zimowania w formie oospor, które mogą przetrwać w glebie lub resztkach roślinnych. Gdy warunki stają się sprzyjające – rośnie wilgotność i temperatura – oospory kiełkują, tworząc zarodniki, które przenoszą się na inne rośliny. Po osadzeniu się na liściach zarodniki kiełkują, a grzybnia wnika do wnętrza tkanek rośliny, wywołując charakterystyczne objawy choroby, takie jak plamy i biały nalot na liściach. Mączniak wytwarza nowe zarodniki, które szybko infekują kolejne rośliny. Pod koniec sezonu grzyb ponownie tworzy oospory i przechodzi w stan spoczynku, aby wznowić cykl w następnym sezonie.

Skutki rozwoju mączniaka rzekomego

Konsekwencje rozwoju mączniaka rzekomego to m.in.: osłabienie roślin, zahamowanie ich wzrostu oraz zmniejszenie powierzchni asymilacyjnej liści. W rezultacie prowadzi to do spadku jakości i ilości plonów, co skutkuje stratami finansowymi dla rolników.

Czytaj więcej