Czerń krzyżowych

Choroby

Objawy występowania czerni krzyżowych

Objawy czerni krzyżowych mogą się różnić w zależności od gatunku zaatakowanej rośliny. U siewek porażonych chorobą zazwyczaj występuje zgorzel nasady łodygi, co często prowadzi do zamierania roślin, jeszcze nim zdążą się rozwinąć.

Objawy choroby widoczne są również na blaszkach liściowych ogonkach liściowych i łodygach roślin w postaci niewielkich, brunatnych plam. W wyniku porażenia czernią krzyżowych młode łuszczyny mogą zamierać, a starsze przedwcześnie pękać, prowadząc do osypywania nasion. Na warzywach kapustnych plamy powiększają się, a obumierające tkanki się wykruszają. Podczas przechowywania na korzeniach często pojawiają się gnijące plamy.

Czerń krzyżowych – rozpoznawanie

Charakterystyczne objawy czerni krzyżowych to chropowate i nieregularne ciemnobrązowe plamy pojawiające się na różnych częściach roślin. W przypadku rzepaku mają one średnicę do 0,5 cm, natomiast na warzywach kapustnych plamy mogą osiągać od 0,5 cm do kilku centymetrów. Na korzeniach roślin rzepowatych widoczne są również zgrubienia.

Okres i miejsce występowania czerni krzyżowych

Czerń krzyżowych może występować przez cały okres wegetacji we wszystkich uprawach roślin krzyżowych.

W jakich warunkach rozwija się czerń krzyżowych?

Warunki sprzyjające rozwojowi czerni krzyżowych to wysoka temperatura w zakresie 20–30°C i wilgotność powietrza przekraczająca 90%, która utrzymuje się przez dłuższy czas.

Szkodliwość czerni krzyżowych

Patogen wywołujący czerń krzyżowych wytwarza toksyny, które zakłócają cykl życiowy roślin, prowadząc do rozwoju nekroz i chlorozy. W efekcie rośliny mają ograniczoną zdolność do fotosyntezy, co zwiększa ich podatność na stres oraz powoduje spadek wysokości i jakości plonów. Ponadto rośliny kapustowate stają się bardziej podatne na inne stresy. Zainfekowane nasiona mogą zawierać trujące mykotoksyny. 

Czerń krzyżowych – zapobieganie

Aby zapobiec rozwojowi czerni krzyżowych, należy wybierać kwalifikowany materiał siewny, najlepiej odmian o podwyższonej odporności na chorobę, stosować kilkuletnią przerwę w uprawie roślin z rodziny kapustowatych oraz regularnie eliminować chwasty, szczególnie kapustowate, jak np. samosiewy rzepaku.

Zwalczanie czerni krzyżowych

Aby skutecznie zwalczać czerń krzyżowych, konieczne jest zastosowanie odpowiednich fungicydów. Konieczne są również regularne lustracje plantacji i usuwanie zainfekowanych części roślin, by nie dopuścić do rozprzestrzenienia choroby.

Czym zwalczać czerń krzyżowych?

Do zwalczania czerni krzyżowych należy stosować środki grzybobójcze dobrane odpowiednio do gatunku uprawy, w której choroba występuje. Istotne również, by podczas zabiegu stosować się do wszystkich zaleceń producenta.

W jakich uprawach może się pojawić czerń krzyżowych?

Czerń krzyżowych pojawia się głównie w uprawie roślin kapustowatych – najczęstsza jest czerń krzyżowych rzepaku czy czerń krzyżowych kalafiora bądź kapusty.

Cykl rozwojowy czerni krzyżowych

Źródłem czerni krzyżowych mogą być resztki pożniwne pozostawione na polu bądź porażony materiał siewny. Zarodniki grzyba mogą przetrwać na nasionach przez wiele lat, powodując zgorzel siewek u wchodzących roślin.

Przyczyny rozwoju czerni krzyżowych

Do głównych przyczyn rozwoju czerni krzyżowych zalicza się jednostronny płodozmian i nieodpowiednią agrotechnikę – pozostawianie resztek pożniwnych na polu, nieodchwaszczanie upraw czy zbyt gęsty siew.

Skutki rozwoju czerni krzyżowych

Czerń krzyżowych wpływa na ograniczenie zdolności roślin do przeprowadzania fotosyntezy, co przekłada się na obniżenie plonów. Ponadto porażone nasiona zawierają szkodliwe mykotoksyny, co dodatkowo pogarsza jakość zbiorów.