Szkodliwe działanie chwastów w zbożach związane jest przede wszystkim z konkurencją o światło, wodę oraz niezbędne do prawidłowego wzrostu i rozwoju roślin uprawnych składniki odżywcze. Ich obecność na plantacji może więc przyczynić się do spadku wielkości i jakości plonów zbóż. Pojawiające się niemal każdego roku chwasty w zbożach wymagają zwalczania odpowiednimi środkami.

Najgroźniejsze chwasty w zbożach ozimych

W zbożach występuje ponad 150 gatunków chwastów. Zboża ozime narażone są na silne zachwaszczenie zarówno jednoliściennymi, jak i dwuliściennymi gatunkami chwastów. Najgroźniejsze chwasty w zbożu ozimym to miotła zbożowa, wyczyniec polny, a także perz właściwy. Do innych groźnych chwastów w zbożach zalicza się przytulię czepną, maki polne, fiołki polne, chabry bławatki, dymnicę pospolitą oraz gwiazdnicę pospolitą.

Chwasty jednoliścienne w zbożach ozimych

Pojawiające się chwasty jednoliścienne w zbożach, czyli rośliny wytwarzające w trakcie kiełkowania tylko jeden liścień, są trudne do wyeliminowania, stanowiąc poważne zagrożenie dla uprawianych roślin. Najczęściej występujące jednoliścienne chwasty w zbożach ozimych to:

• miotła zbożowa,
• wyczyniec polny,
• chwastnica jednostronna,
• perz właściwy.

Do innych chwastów jednoliściennych występujących w zbożach ozimych zalicza się wiechliny, samosiewy zbóż, włośnice oraz stokłosy.

Chwasty dwuliścienne w zbożu ozimym

Najczęściej występujące chwasty dwuliścienne w zbożach, czyli niepożądane rośliny wytwarzające dwa liścienie w fazie kiełkowania, to:

• mak polny,
• chaber bławatek,
• fiołek polny,
• dymnica pospolita,
• przytulia czepna.

W zbożach często pojawia się również komosa biała, gwiazdnica pospolita, rumian polny, przetacznik oraz rdesty.

Jakie są najczęstsze chwasty w pszenżycie ozimym?

Pszenżyto ozime jest mieszańcem pszenicy i żyta, który jest szczególnie narażony na zachwaszczenie, dlatego wymaga stosowania zabiegów profilaktycznych, poza tym powinien być objęty skuteczną ochroną herbicydową. Najczęściej występujące chwasty w pszenżycie ozimym to miotła zbożowa oraz przytulia czepna. Inne występujące często chwasty w pszenżycie to fiołki polne oraz jasnoty. Konkurencja w postaci chwastów w pszenżycie ozimym powinna zostać wyeliminowana jak najwcześniej – najlepiej jesienią.

Szkodliwość chwastów w zbożach ozimych

Szkodliwość chwastów wiąże się z negatywnym wpływem na wzrost i rozwój zbóż, co prowadzi do obniżenia wysokości i jakości plonu. Pojawiające się chwasty w zbożu konkurują z roślinami uprawnymi o:

• wodę,
• światło,
• składniki odżywcze.

Przyczyniają się poza tym do znacznego zacienienia plantacji, co powoduje osłabienie zachodzących w roślinach procesów fizjologicznych. Pojawiające się w zbożach chwasty często przyczyniają się do rozprzestrzeniania się chorób, poza tym są żywicielami niektórych szkodników.

Kiedy wykonywać oprysk na chwasty w zbożach ozimych?

Stosując środki na chwasty w zbożu, pamiętać należy o odpowiednim terminie wykonania zabiegu. Im chwasty znajdują się w niższej fazie rozwojowej, tym wykonany oprysk będzie skuteczniejszy. Bardzo ważne jest zwalczanie chwastów w zbożach ozimych jesienią – bezpośrednio po siewie lub wschodach, które pozwoli efektywniej wyeliminować niepożądane gatunki, ponieważ znajdują się one w początkowych fazach rozwoju, przez co są bardziej podatne na działanie substancji aktywnej. Oprysk na chwasty warto wykonać również wczesna wiosną – od momentu ruszenia wegetacji do zakończenia fazy krzewienia.

Wiosenne zwalczanie chwastów w zbożach ozimych

Chwasty występujące w zbożach ozimych mogą kiełkować w temperaturach niższych niż uprawiane rośliny, dlatego jedną z pierwszych czynności wykonywanych po ruszeniu wegetacji powinno być zwalczanie chwastów w zbożach ozimych. Wiosną pamiętać należy jednak, że zabieg herbicydowy powinien stanowić jedynie uzupełnienie oprysków jesiennych. Dobrym terminem na wiosenne zwalczanie chwastów w zbożach ozimych jest faza krzewienia zbóż, ponieważ chwasty są wówczas w początkowych fazach rozwojowych.

Zwalczanie chwastów w zbożach ozimych jesienią

Odchwaszczanie zbóż jesienią jest koniecznością, ponieważ długie i ciepłe jesienie sprzyjają rozwojowi niepożądanych roślin na plantacji, a po przekroczeniu progu zagrożenia stają się poważnym problemem. W zbożach ozimych chwasty są najbardziej wrażliwe na działanie herbicydów w początkowej fazie wzrostu – zwalczanie chwastów w zbożach ozimych jesienią, które znajdują się w fazie od 1 do 3 liści, wyróżnia się wysoką efektywnością.

Skuteczne zwalczanie miotły zbożowej wiosną

Miotła zbożowa jest jednym z najważniejszych gatunków chwastów jednoliściennych, który wytwarza zarówno formy ozime, jak i wiosenne. Największe straty w plonach powodują formy ozime miotły zbożowej. Wielu rolników rozpoczyna zwalczanie miotły zbożowej wiosną, jednak warto rozpocząć eliminację miotły zbożowej jesienią, ponieważ największe straty w plonach powodują rośliny rozwijające się właśnie w okresie jesiennym.

Jakie środki na chwasty w zbożach ozimych wybrać?

Przed wyborem herbicydów należy przeprowadzić monitoring plantacji pod kątem obecności chwastów i dopiero na tej podstawie należy dobrać odpowiednie środki na chwasty w zbożu. Istotna jest również temperatura, w jakiej poszczególne herbicydy wykazują największą skuteczność. Warto postawić na preparaty, które mają w składzie kilka substancji czynnych, poza tym nie należy stosować przez cały czas tych samych środków na chwasty na jednym polu. Firma Procam w swojej ofercie posiada szeroki wybór herbicydów na zboża.

Źródła

• Budzichowska J., Zwalczanie chwastów w zbożach ozimych. Wieś Mazowiecka. Wojewódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Warszawie. 2003, 03, s. 19.
• Bzdęga K., Konkurencja chwastów w zbożach ozimych. Tygodnik Poradnik Rolniczy. 2014, 40, s. 18.
• Chotyniec Z., Zwalczanie chwastów w zbożach ozimych. Wieś Mazowiecka. Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Warszawie. 2012, 09, s. 18.
• Groszyk J., 10 najgroźniejszych chwastów w zbożach ozimych. Farmer. 2018, 03, s. 84-88. 
• Janczak E., Mało znane chwasty w zbożach ozimych. Rada: Rolnictwo, Aktualności, Doradztwo, Analizy. Miesięcznik Wojewódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach. 2003, 11, s. 5. 
• Opala Z., Zboża ozime bez chwastów. Jesienne zwalczanie chwastów w zbożach ozimych. Rada: Rolnictwo, Aktualności, Doradztwo, Analizy. Miesięcznik Wojewódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach. 2011, 10, s. 8-9. 
• Skrzyczyńska J., Skrajna T., Ustępujące chwasty polne w uprawach zbóż ozimych gminy Kotuń. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Botanica. 1998, 13 (34). 
• Sobiech L., Chwasty – groźny konkurent zbóż ozimych. Tygodnik Poradnik Rolniczy. 2013, 40, s. 20. 
• Wojciechowska M., Herbicydy do zwalczania chwastów w zbożach ozimych. Poradnik Gospodarski. 1990, 101 (12), s. 4. 
• Wojciechowska M., Kiedy zwalczać chwasty w zbożach ozimych? Rolnicze ABC. 1992, 10, s. 3-5.